- WIBOR jest wskaźnikiem ustalanym przez banki, któremu – pomimo tego, że ma kluczowe znaczenie dla kredytobiorców – daleko do obiektywizmu
- Niestety nic nie wskazuje na to, aby w najbliższej przyszłości wskaźnik ten miał zacząć spadać, a to oznacza, że raty kredytów nadal będą wysokie
- Właściwie jedynym rozwiązaniem tej sytuacji jest wyeliminowanie WIBORu z umowy kredytowej. Prawidłowe wdrożenie odpowiednich środków prawnych może do tego doprowadzić.
Prognozy dotyczące poziomu WIBORu w bieżącym roku można streścić w krótkim zdaniu: jest drogo i będzie coraz drożej. Wynika to z wielu czynników, a zwłaszcza z rosnących stóp procentowych – a do czasu opanowania inflacji trudno spodziewać się ich obniżki – oraz samej konstrukcji wskaźnika WIBOR, która daje bankom zbyt delko idącą swobodę w ustalaniu jego wartości. Dlatego kredytobiorcy nie powinni się łudzić, że będzie taniej. Mogą za to podjąć działania, które pozwolą im wyeliminować WIBOR z ich umów – a ta oznacza realne oszczędności w portfelu.
Co to jest WIBOR?
WIBOR – a więc z angielskiego Warsaw Interbank Offer Rate, to stopa procentowa, pod której banki są gotowe pożyczać sobie gotówkę. Z tego właśnie względu WIBOR stanowi właściwie zupełnie sztuczny wskaźnik: w rzeczywistości bowiem banki właściwie nie przeprowadzają tego rodzaju transakcji. To z kolei pozwala manipulować tym wskaźnikiem – i to ze szkodą dla kredytobiorców. W końcu jest to podstawowy element służący ustalaniu skali oprocentowania kredytów.
WIBOR ustalany jest na godz. 11 każdego dnia roboczego, za wyjątkiem okresów ON i TN, gdy wskaźnik ten kalkuluje się na godz. 17. Jednocześnie trzeba pamiętać, że WIBOR nie jest jednorodnym wskaźnikiem. Najczęściej wyróżnia się jego następujące rodzaje:
- WIBOR ON – stanowi wysokość rocznej stopy procentowej, jaką banki muszą zapłacić za środki przejęte na jeden dzień;
- WIBOR TN – również jest to wysokość rocznej stopy procentowej, ale odnoszącej się do płatności za środki pożyczone od jutra na jeden dzień;
- WIBOR SW – stosuje się go do środków pożyczonych na jeden tydzień, licząc od momentu dostawy, następującej po dwóch dniach roboczych;
- WIBOR 1M – jest to wysokość oprocentowania kredytu międzybankowego zaciągniętego na okres miesiąca;
- WIBOR 3M – ten rodzaj wskaźnika definiuje wysokość oprocentowania kredytu międzybankowego zaciągniętego na trzy miesiące;
- WIBOR 6M – stosuje się go do określenia wysokości oprocentowania kredytu międzybankowego zaciągniętego na sześć miesięcy;
- WIBOR 1R – odnosi się do kredytów międzybankowych zaciąganych na rok. Oczywiście także w tym przypadku służy do obliczenia wysokości oprocentowania takich kredytów.
Z punktu widzenia przeciętnych klientów banków największe znaczenie najczęściej mają wskaźniki WIBOR 1M, WIBOR 3M oraz WIBOR 6M. Stosuje się je do określania wysokości oprocentowania kredytów udzielanych przez banki. Tym samym można wskazać na ciekawą zależność: WIBOR definiuje się w odniesieniu do „kredytów” udzielanych pomiędzy bankami o odnosi się go do kalkulacji oprocentowania kredytów udzielanych przez banki swoim klientom. To właśnie ta zależność powoduje, że WIBOR spędza sen z powiek większości kredytobiorców.
WIBOR a stopy procentowe
Tak, jak już wspomniałem WIBOR jest wskaźnikiem właściwie sztucznym, nieodnoszącym się do rzeczywistych transakcji. Jednocześnie jego ustalanie leży w gestii samych banków, a – jak nietrudno się domyślić – utrzymywanie WIBORu na wysokim poziomie leży w ich interesie. Właściwie jedynym obiektywnym – tzn. nieustalanym przez same banki – wskaźnikiem branym pod uwagę przy kalkulowaniu poziomu WIBORu są stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego, a mówiąc dokładniej stopa lombardowa, depozytowa oraz referencyjna.
Jednak także w tym obszarze trudno szukać pozytywnych informacji. Nic nie wskazuje na to, aby stopy procentowe miały zacząć spadać – wręcz przeciwnie, zarówno analitycy, jak i przedstawiciele NBP wskazują na ich dalszy wzrost. To z kolei oznacza, że wzrastał będzie także wskaźnik WIBOR, a wraz z nim raty kredytów.
Czego należy się spodziewać?
Dopóki będzie utrzymywać się wysoka inflacja – a nie jest to zjawisko makroekonomiczne, które można zwalczyć w krótkim okresie czasu – nie spadną także stopy procentowe. Tym samym WIBOR również będzie utrzymywał się na wysokim poziomie. Właściwie jedyną dobrą dla kredytobiorców prognozą jest to, że raczej wskaźnik ten będzie rósł stopniowo, a nie lawinowo. Choć nie zmienia to faktu, że i tak kredyty będą drogie, co z kolei karze zastanowić się nad możliwościami zawieszenia czy wręcz wyeliminowania WIBORu z umowy kredytowej. Jest ich niemało, a wdrożenie odpowiednich rozwiązań może bardzo pomóc kredytobiorcom.
Tym bardziej warto o tym pamiętać, że obecnie należy spodziewać się utrzymywania się WIBORu na aktualnym, wysokim poziomie. Jest to stały trend, odnoszący się właściwie do wszystkich rodzajów WIBORu. Wystarczy prześledzić, w jaki sposób kształtował się poziom wskaźnika WIBOR 6M – wykorzystywanego przez wiele banków chociażby do określania kosztów kredytów hipotecznych. We wrześniu zeszłego roku kształtował się ona na poziomie ok. 0,90%, teraz wynosi aż ok. 7,38%. W przypadku, gdyby stopa referencyjna wzrosła w tym roku do poziomu 10% – co niestety nie jest wykluczone – WIBOR 6M najpewniej osiągnie wartości dwucyfrowe.
