- Stawka WIBOR obliczana jest w odniesieniu do określonych przedziałów czasu. Najczęściej są to okresy trzech-, sześciu-, lub dwunastu miesięcy.
- Do tych przedziałów odnosi się skrót WIBOR – odpowiednio – 3M/6M/12M.
- Bez względu jednak na to, który z rodzajów stawki WIBOR zostanie zastosowany, kredytobiorca i tak będzie na niej stratny. Dlatego warto rozważyć podjęcie walki o swoje prawa.
WIBOR – w przypadku kredytów złotówkowych – jest podstawowym wskaźnikiem wpływającym na wysokość oprocentowania kredytów, a tym samym na koszty, jakie musi ponieść kredytobiorca, aby móc korzystać z gotówki przekazanej mu przez bank. Dlatego właściwie wszyscy posiadacze kredytów z tak dużym niepokojem śledzą – obok kolejnych komunikatów Rady Polityki Pieniężnej o podwyżce stóp procentowych – informacje o stawkach WIBOR-u. Tymczasem nie jest to wskaźnik jednorodny, a w praktyce oblicza się do kilku różnych wartości, spośród których największe znaczenie WIBOR 3M/6M/12M. Co oznaczają te skróty?
WIBOR oblicza się na pewne okresy
Stawka WIBOR – czyli referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym, ang. Warsaw Interbank Offered Rate – pod wieloma względami tylko imituje faktyczny obrót gotówką. Podstawą jej obliczania jest założenie – praktycznie nierealizowane w rzeczywistości – że szesnaście największych banków działających w Polsce pożycza sobie pieniądze. WIOBOR jest stopą procentową, po której – zgodnie z deklaracjami składanymi przez uczestników rynku bankowego – banki są gotowe udzielać sobie pożyczki. Wskaźnik ten ustalany jest każdego dnia roboczego – w zdecydowanej większości przypadków na godzinę 11.
Skoro WIBOR naśladuje obrót gotówką, to zawsze powinien odnosić się do pewnego okresu czasu. W końcu cechą każdej pożyczki czy kredytu jest jej czasowy charakter – ten, kto otrzymał pieniądze prędzej czy później musi je zwrócić temu, od kogo je dostał. Nie inaczej jest w – podkreślmy to jeszcze raz – teoretycznym obrocie międzybankowym. Przeważnie WIBOR ustalany jest w odniesieniu do okresów miesięcznych. Właśnie to tej okoliczności odnoszą się skróty składające się z cyfry oraz litery M.
WIBOR 3M, to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym skalkulowana przy założeniu, że depozyt zostanie złożony na okres trzech miesięcy. Analogicznie WIBOR 6M odnosi się do okresu sześciomiesięcznego, a WIBOR 12M do czasu dwunastu miesięcy. Warto o tym pamiętać, gdyż WIBOR 3M/6M/12M należy do najczęściej stosowanych w praktyce.
Do czego stosuje się WIBOR 3M/6M/12M?
To, który ze wskazanych rodzajów stawki WIBOR zastosowano do konkretnej umowy kredytowej zależy od jej treści. Zawsze kwestia ta powinna w sposób jednoznaczny zostać rozstrzygnięta w postanowieniach umownych. Oczywiście możliwe jest wskazanie, które z podanych powyżej wskaźników są stosowane najczęściej. Biorąc pod uwagę wszystkie usługi bankowe zdecydowanie najczęściej wykorzystuje się WIBOR 3M. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca musi liczyć się ze zmianami stawki WIBOR co trzy miesiące – jednocześnie przez taki okres ma niejako zagwarantowany poziom tego wskaźnika. Po upływie tego czasu zostanie on przeliczony na nowo, przy uwzględnieniu średniej arytmetycznej dziennych stawek WIBOR, za okres trzech miesięcy.
Z kolei WIBOR 6M jest powszechnie wykorzystywany w kredytach hipotecznych – a więc tych, które wykorzystuje się przede wszystkim do kupna nieruchomości. Dlatego stawka WIBOR 6M ma kluczowe znaczenie dla inwestorów, którzy zdecydowali się na zakup własnego domu, mieszkania czy działki. Poza tym banki stosują WIBOR 6M w zobowiązaniach o zmiennym oprocentowaniu. Sam mechanizm działania tej stawki jest analogiczny, jak opisany powyżej. Stawka WIBOR-u nie zmienia się przez sześć miesięcy, a następnie jest na nowo obliczana, jako średnia arytmetyczna dziennych wartości za poprzednie pół roku. W podobny sposób kalkuluje się – najrzadziej stosowaną w praktyce – stawkę WIBOR 12/m
Nigdy nie należy przepłacać – za kredyt też
Wykorzystanie stawki WIBOR do kredytów czy pożyczek bankowych – zwłaszcza teraz, gdy utrzymuje się ona na niezwykle wysokim poziomie – prowadzi do tego, że klient banku płaci na jego rzecz niewspółmiernie wysokie środki. Po prostu przepłacając za otrzymany produkt. To z kolei stawia pod znakiem zapytania legalność stosowania przez banki tego rodzaju mechanizmów. Warto bliżej przyjrzeć się temu problemowi, analizując – pod kątem obowiązującego prawa, a także orzecznictwa polskich i europejskich sądów – zapisy umowy zawartej z bankiem. Może się okazać, że zawiera ona rozwiązania sprzeczne z prawem, a tym samym nieobowiązujące. Jeżeli tak, kredytobiorca może domagać się od banku zwrotu tego, co nadpłacił na jego rzecz.
